Stanowisko Senatu w sprawie zmiany
ustawy budżetowej na rok 1991
oraz ustawy o zasadach wykonywania
budżetu państwa w 1991 roku
55. pos. Senatu RP w dniu 30 sierpnia 1991 roku
Zdaniem Senatora Romaszewskiego, materiały resortowe, które były senackim komisjom dostarczane bardzo często w ostatniej chwili, nie mają nic wspólnego z propozycjami rządu zawartymi w ustawie budżetowej. Ponadto nie dają się skonfrontować z propozycją budżetu, ponieważ przedstawiony projekt nowelizacji budżetowej nie zawiera podziału budżetu na części dotyczące poszczególnych resortów. Wobec braku jakichkolwiek danych, nic nie wniosły w tej materii spotkania komisji z resortami. Co więcej, propozycja nowelizacji budżetowej zawiera art. 4, pozwalający rządowi na dostarczenie części ustawy budżetowej i rozpisanie budżetu na resorty i województwa w terminie 7 dni po uchwaleniu ustawy. Jest to sprzeczne z prawem budżetowym, które jednoznacznie w art. 6 stwierdza, że budżet państwa składa się z części, którymi dysponują właściwi ministrowie oraz z części zbiorczej, obejmującej budżety wojewodów.
Dla komisji resortowych brakujący dokument jest zasadniczy. Bez niego można wypowiadać tylko pobożne życzenia, ale poważna debata budżetowa jest niemożliwa. W związku z tym Senator Romaszewski przedstawił stanowisko kierowanej przez siebie Komisji Praw Człowieka i Praworządności:
- Przedstawiony projekt ustawy zmiany ustawy budżetowej nie spełnia wymogów przewidzianych prawem budżetowym, w szczególności nie zawiera podziału budżetu na części, zaś zawarty w omawianym projekcie artykuł 4 jest sprzeczny z artykułem 6 Prawa budżetowego i narusza uprawnienia konstytucyjne Senatu.
- Brak podziału budżetu państwa na części realizowane w poszczególnych resortach uniemożliwia jakąkolwiek merytoryczną debatę w komisjach.
- Materiały resortowe dostarczane komisji pozostają w sprzeczności z założeniami przedstawionego przez rząd projektu nowelizacji ustawy budżetowej i nie mogą stanowić podstawy do zajmowania stanowiska.
W tej sytuacji komisja wnioskuje odesłanie projektu ustawy nowelizującej ustawę budżetową rządowi celem dokonania uzupełnień niezbędnych dla wykonania przez Senat obowiązków konstytucyjnych.
Bardzo krytycznie Senator Romaszewski odniósł się do corocznego "ceremoniału" budżetowego. Jego zdaniem, debata prowadzona w Senacie jest niezwykle ważna i winna dotyczyć dwóch problemów. Pierwszy, to zagadnienia strategiczne, koncepcja naprawy całej gospodarki państwa. Takiej debaty nie można prowadzić bez wysłuchania opinii i wykorzystania ekspertyz. Drugi problem, którym winien zajmować się Senat, to autentyczna kontrola budżetowa.
Według Senatora Romaszewskiego, spojrzenie z zewnątrz na zatrudnienie i strukturę wydatków poszczególnych resortów, to analiza która mogłaby być dla budżetu bardzo korzystna. Zachęcał Senat, by do takiej współpracy z rządem przystąpić już teraz, w związku z ustawą na 1992 rok, aby ponownie nie powstała sytuacja, że w ciągu tygodnia czy dwóch trzeba będzie przyjąć budżet, biorący liczby z sufitu.
Senator wyraził negatywny pogląd na politykę gospodarczą rządu. Wskazał, że w realizacji budżetu są sprawy żenujące, jak ta, że zakładane wydatki na prywatyzację w wysokości 2959 mld zł zostały zrealizowane w pierwszym półroczu zaledwie w 5%. Podobnie wygląda sprawa dochodów, które zostały zrealizowane w 5%. Za bardzo niepokojącą uznał Senator Romaszewski sytuację, w której dochody z przedsiębiorstw państwowych i innych jednostek gospodarczych ukształtowały się na poziomie 32,7%. Powodem jest załamanie się przemysłu.
Dalsze uprawianie takiej polityki jest, zdaniem Senatora, niebezpieczne i warto o tym na forum Senatu mówić.
